روش اجرای ارت میله ای
در حال حاضر روش‌های اجرای سیستم ارتینگ برای سازه‌ها از تنوع متعددی برخوردار است که اجرای سیستم ارتینگ به شیوه میله‌ای یکی از انواع این روش‌ها است. اجرای این روش در مناطقی امکان‌پذیر است که امکان حفر چاه عمیق ممکن نباشد؛ لذا لازم است که زمین به صورت سطحی حفر گردد.
در حفر چاه مناسب برای اجرای سیستم ارتینگ؛ نوع خاک و شرایط محیطی مکان حفر در تعیین نوع روش اجرا بسیار تاثیر گذار است. البته روش اجرای سیستم ارتینگ میله ای دارای انواع مختلفی اعم از خطی و پنجه کلاغی است که در ادامه مقاله به آن‌ها خواهیم پرداخت. در روش اجرای ارت میله ای توجه به نکات ذیل حائز اهمیت است:
- رعایت استاندارد فاصله میله‌ها از هم به منظور جلوگیری از تخلیه در محدوده گرادیان یکدیگر( 2-1 برابر طول میله‌های ارت)
- توجه به جنس میله‌ها به منظور ممانعت از خرابی روکش آن‌ها که بهتر است از مس اندود یا کاپرباند انتخاب شوند.
- استفاده از جوش کدولد برای اتصال و برقراری ارتباط بهتر میله‌ها با هم
- توجه به ضخامت سیم‌های مسی در سهولت رد جریان صاعقه و دفع جریانات اضافی ( حداقل 35 میلی‌متر مربع)
- استفاده از تجهیزات دارای نشان استاندارد و مطمئن
- تعبیه پی وی سی فشار و دریچه بتونی برای هر میله به منظور بازدیدهای سالانه از میله ارت
انواع مختلف روش اجرای ارت میله ای
اجرای ارتینگ میله ای شامل دو روش اجرای ارت میله‌ای خطی و میله‌ای پنجه کلاغی است که انتخاب نوع روش بستگی به شرایط موجود در محل مورد نظر دارد. البته روش اجرای ارت میله‌ای به روش خطی از روش پنجه کلاغی مرسوم‌تر است؛ از این منظر که در روش پنجه کلاغی نیاز به قالب جوش کدولد سفارشی است که امکان جوش همه سیم‌ها را به یکدیگر فراهم می‌کند. لذا به دلیل سهولت بیشتر؛ روش خطی نسبت به روش پنجه کلاغی استفاده از آن متداول‌تر است.
روش اجرای ارت میله ای خطی
پیش از شروع به انجام روش اجرای ارت میله‌ای از نوع خطی لازم است مکان مناسبی برای پیاده‌سازی این روش در نظر گرفت. در قدم بعدی لازم است که مسیر مشخصی را برای سیم‌های مسی و همبندی آن‌ها با میله‌های ارت در زمین حفر کرد. بعد از این مراحل باید محل جای‌گذاری میله‌های ارت با فاصله معین از هم مشخص شده و میله‌ها در این مکان‌های معین قرار داده شوند. سپس باید میله‌ها را از طریق سیم‌های مسی به یکدیگر متصل نمود.
به این منظور بایستی از روش جوش احتراقی یا کلمپ انگشتی استفاده کرد. در مرحله بعد لازم است که روی مسیر همبندی شده و میله‌های ارت را با مواد کاهنده پر نمود. بعد از انجام تک تک این مراحل نوبت به نصب تست باکس می‌رسد. در این مرحله دیگر چاه ارت به سرانجام رسیده است. بنابراین لازم است که میزان مقاومت چاه را مورد آزمایش قرار داد. با توجه به نحوه قرارگیری میله در چاه ارت؛ روش‌های ذیل برای اجرای روش ارت میله‌ای وجود دارد:
- مربعی
- دایره‌ای
- مستطیلی
روش اجرای ارت میله ای پنجه کلاغی
در روش اجرای ارت میله‌ای به شیوه پنجه کلاغی نیز لازم است مراحلی را به ترتیب اجرا نمود. در این روش ابتدا باید یک کانال به عمق نیم متر در زمین حفر کرد. فاصله مناسب برای جای‌گذاری میله‌ها در داخل زمین باید حدود دو برابر طول الکترودها در نظر گرفته شود. در روش پنجه کلاغی؛ میله‌ها را به کمک سیم‌های مسی به هم متصل می‌کنند. برای اتصال میله‌ها به هم باید از روش جوش کدولد یا کلمپ استفاده کرد.
بعد از انجام این مراحل باید با مواد کاهنده چاه ارت را پر کرد که در واقع مهم‌ترین دلیل انجام این کار جلوگیری از خوردگی میله‌ها و محافظت بیشتر از آن‌ها است. در انتهای مراحل بایستی از ملات مواد کاهنده به منظور تامین رطوبت و رسانایی خاک در اطراف میله‌ها بهره گرفته شود. در این هنگام دیگر چاه ارت به روش پنجه کلاغی آماده بهره‌برداری شده است. البته همان‌طور که پیش‌تر هم اشاره شد؛ میزان استفاده از این روش نسبت به روش خطی بسیار کمتر است.
اهداف ایجاد سیستم ارتینگ
به طورکلی اهداف حاصل از ایجاد سیستم ارتینگ به روش اجرای ارت میله ای و سایر روش‌ها را می‌توان در موارد ذیل خلاصه و تبیین کرد:
- محافظت از جان موجودات زنده به ویژه انسان
- حفاظت و مراقبت از تجهیزات الکتریکی
- حفاظت از ساختمان‌ها
- بهبود عملکرد تجهیزات حفاظتی
- مهار جریان‌های تولیدی و تخلیه الکتریسته ساکن
- کاهش ولتاژ گام
نکات مهم در اجرای سیستم ارتینگ
در اجرای سیستم ارتینگ به هر روش به ویژه در روش اجرای ارت میله ای باید موارد خاصی را مد نظر داشته و رعایت کرد تا بتوان کارایی مناسب مورد نظر را از این حیث حاصل نمود. از جمله مواردی که در اجرای ارتینگ لازم است مورد دقت و توجه قرار گیرد باید به موارد ذیل اشاره کرد:
- جوشکاری کامل همه اتصالات با دستگاه‌های جوش حرفه‌ای
- عدم جوشکاری در روی دکل
- اهمیت توجه به گراند شدن همه کابل‌های ورودی به دستگاه توسط بست گراند به بدنه دکل و ابتدای لدر
- رعایت شعاع خم سیم مسی به میزان 20 سانتی‌متر و زاویه قوس حداقل به میزان 60 درجه
- اتصال پایه‌ها و نقاط ابتدایی و انتهایی لدر افقی به سیستم گراند
- رعایت فاصله مناسب بین سیم میله ارت با کابل روی لدر
کلام پایانی
در این مقاله تحت عنوان روش اجرای ارت میله ای تلاش کردیم؛ روش میله‌ای سیستم ارتینگ را معرفی کرده و سپس در پایان به اهداف و نکات مهم در اجرای روش ارتینگ بپردازیم. به خاطر داشته باشید که اجرای این روش‌ها کاملا تخصصی بوده و نیاز است که حتما یک تکنسین مهارت دیده در این خصوص اقدام به نصب و راه‌اندازی این سیستم در سازه مورد نظر نماید.
زیرا از ابتدا هدف نهایی از اجرای سیستم ارتینگ جلوگیری از بروز خطرات تهدید کننده ساختمان‌ها و جان افراد نظیر خطراتی همچون برق‌گرفتگی و آتش‌سوزی بوده است؛ حال در صورتی‌که این سیستم به خوبی اجرا و پیاده‌سازی نشود نه تنها خطری را محدود و کنترل نکرده است قطعا ریسک خطرات جانی و مالی را نیز افزایش داده است.
